Off the beaten track

Dalej na Zachód

Trzeci i ostatni dzień naszej wycieczki. Już nam smutno. Wziąwszy pod uwagę liczbę kilometrów dzielących nas od Brisbane, powinniśmy już zacząć wracać. My jednak, ambitna ekipa, postanowiliśmy pojechać jeszcze bardziej na Zachód. Oczywiście mieliśmy w tym konkretny cel - oprócz chęci poczucia prawie pustynnego klimatu, chcieliśmy zajechać choć trochę dalej niż australijska kolej, więc za cel obraliśmy sobie miejscowość Quilpie - zapowiedź brzmi nieco enigmatycznie, ale za chwilę wszystko się wyjaśni.

Z farmy wjechaliśmy w jeszcze bardziej czerwone, puste, suche obszary. Po drodze zbyt wiele się nie działo: a to krowa połyskująca w słońcu soczystym brązem, a to ciężarówka-pociąg, a to kolejne gridy, cresty (lekkie wzniesienia na drodze) i dipy (zagłębienia).

Nieodłącznym i moim ulubionym elementem outbackowego krajobrazu są uschnięte drzewa, sterczące z ziemi, czasami samotnie, czasami zakłócając inne roślinne kompozycje. Marek postanowił wdrapać się na jedno z nich, nie na długo - oblazły go mrówki, a być ugryzionym przez mrówkę w Australii to bardzo przykre uczucie.Ku czci poległym...

Pierwsza malutka miejscowość na trasie to Eulo liczące 50 mieszkańców i 1500 sztuk jaszczurek. Mieszkańcy miasteczka zapewne narzekali w przeszłości na brak zajęć, i z nudów zaczęli wznosić różne pomniki. Pierwszy przedstawiał wielką jaszczurkę, jako że miasto wsławiło się organizacją światowych mistrzostw w wyścigach jaszczurek.

W tle tory wyścigowe (oczywiście na czerwonej ziemi) z drewnianymi trybunami.Stawiając drugi pomnik, mieszkańcy Eulo przeszli samych siebie. Jako że oprócz wyścigów jaszczurek, organizowano tu także na nieco mniejszą skalę popularne w Australii wyścigi karaluchów, pomnik poświęcono karaluchowi o imieniu Destructo. Destructo, jak informuje tablica pamiątkowa, poległ w sierpniu 1980 roku, kiedy to po wygranych mistrzostwach i obwołaniu go chempionem, został ....przypadkowo rozdeptany. Cóż za banalna śmierć takiego bohatera. Niech spoczywa w spokoju! Choć myślę, że z takim imieniem z góry skazany był na tragiczny koniec. A ja z moją miłością do tych niezwykle popularnych tu insektów, nie mogłam odmówić sobie zdjęcia z pomnikiem australijskiego karalucha.

Eulo także stara się nadążyć za trendami i potrzebami turystów - poniżej na zdjęciu imponujący Queen Hotel.Nawet w tak odległych zakątkach mieszkańcy nie zapominają, że edukacja to przyszłość.

A to bardziej typowa dla tych stron budowla - wieża wiertnicza. Okolice Eulo słyną z kopalni opali.

W niedzielę w mieście odbywały się zawody polo - dość wielkie, jak na tak małą mieścinkę, wydarzenie.

Białe Uluru?

Niestety, nie wiemy kto wygrał, gdyż czas nas gonił a po drodze jeszcze tyle ciekawych rzeczy! Jedną z nich były Spring Muds - niegdyś naturalne błota o leczniczych właściwościach, dziś spory obszar wyschniętej popękanej ziemi. Rozczarowani niemożliwością wzięzia ponownej kąpieli, tym razem błotnej, w naturalnych warunkach, ruszyliśmy na górę, która kształtem do złudzenia przypominała Uluru (to już drugie :-)). Różniła się jedynie kolorem.

Tędy musiało przejść jakieś wielkie zwierzę.

Leszek Karbowy

Na chwilę zawitaliśmy też do Yowah (20 mieszkańców, jeśli mnie pamięć nie myli), gdzie odbywał się festiwal opali. Mnóstwo straganów, które mieniły się od blasku kamieni!

W pewnym momencie dostrzegliśmy, że gdzieś między stolikami z asortymentem mieścił się malutki budynek lokalnej biblioteki.Sprzedawano tu nie tylko opale i nie tylko na tradycyjnych stołach i ladach...

Nie chcąc stresować tubylców nieoczekiwanymi zdjęciami, grzecznie zapytałam, czy mogę sfotografować wystawę opali na jednym ze stoisk, po czym dostałam zgodę nie tylko na zdjęcie opali ale i ich właściciela. Zupełnie przypadkowo nawiązaliśmy więc rozmowę, z której okazało się, że lokalni wydobywcy opali są emigrantami z Ukrainy i obszarów dalekiej Rosji graniczących z Mongolią. Udało mi się nawet zamienić z nimi kilka słów po rosyjsku. Za chwilę też do naszego grona dołączył Polak - Andrzej, przebywający w Australii od 1981 roku wraz z żoną Christiną. To nie koniec niespodzianek, gdyż bardzo szybko zidentyfikowaliśmy naszego częściowo wspólnego znajomego - Leszka Karbowego z Brisbane. Częściowo, gdyż Pana Leszka znamy głównie z reklam usług hydraulicznych w polskim radio nadawanym w Brisbane w niedzielne przedpołudnie. Jeszcze całkiem niedawno, jadąc na poszukiwania wielorybów, śpiewaliśmy w samochodzie "Cicha woda brzegi rwie..." - piosenkę wykorzystaną w reklamie. I czuliśmy się wtedy jak prawdziwa polska emigracja. Oto nasi nowi znajomi z outbacku. Obiecaliśmy im pozdrowić Pana Leszka Karbowego i po obowiązkowym zakupie pamiątkowych opali (trochę to trwało, prawdę mówiąc, gdyż w naszym gronie mieliśmy prawdziwego eksperta od biżuterii - Monikę), ruszyliśmy dalej. Jaki ten świat jest mały!

Całkiem duże miasto

Outbackowe miasteczka z reguły nie są duże, jeśli chodzi o liczbę mieszkańców. Oczywiście, im dalej wgłąb lądu i im dalej od głównych dróg, tym mniej tubylców. Toompine brzmi niewinnie i kto nie zajrzał do lokalnego przewodnika, może nawet przejeżdżając obok nie zauważyć jednego małego szczegółu. Tego mianowicie, że w zasadzie całą zabudowę stanowi tu pokaźnych rozmiarów pub, o czym informowała tabliczka zawieszona pod tablicą z nazwą miasta. Informowała, bo zapewne jacyś zachłanni turyści postanowili umieścić ją w swojej kolekcji pamiątek z podróży. I pozostał jedynie krótki urwany łańcuch. A myśmy dla zdjęcia z napisem "Pub without a town" ("Pub bez miasta") przejechali ok. tysiąc kilometrów...

Zdjęcie z przewodnika.

Czy zdajecie sobie sprawę, że na tym zdjęciu zwiększamy populację Toompine o jakieś 150 %. A właściwie nie o "jakieś", ale o dokładnie 150%, gdyż populacja tej mieścinki liczy sobie 2 osoby - zapewne właściciel pubu i jego żona.

Toompine pozbawione jest jednak kompleksu mniejszości i ma nawet własne tarasy :-).

A dookoła pustka.

Daleko nie zajedziesz

Ostatni punkt naszej wyprawy - Quilpie - tu dojeżdża pociąg z Brisbane, a miejsce gdzie kończą się tory to zabytek jedyny w swoim rodzaju.

Jeszcze rzut okiem na hotel, który rangą i wyglądem wcale nie wydaje się ustępować Hotelowi Corones.Cóż, pora wracać do domu. Za dwie godziny będzie ciemno, a my mamy do przejechania ponad tysiąc kilometrów. Odkrywanie tajemnic outbacku zakończone. Chyba nie pominęliśmy w opisie żadnego z odwiedzonych miejsc. Pominęliśmy za to mniej sympatyczne elementy podróży, takie jak odcinki drogi z setkami ciał zabitych kangurków leżących co jakieś kilkadziesiąt metrów (czasami wokół ich zwłok można było dostrzec piękne, lśniące australijskie orły), czy wypadek ciężarówki przewożącej w kilku wagonach ściśnięte krowy - po tym widoku do dziś nie mogę się otrząsnąć). Outback, choć z pewnością bardziej naturalny niż Brisbane, również dostarcza wiele przykładów tragicznych skutków ingerencji człowieka w przyrodę.

Powrót do rzeczywistości zajął nam kilka ładnych dni. Nasi znajomi słysząc, gdzie byliśmy, nie mogli pojąć, co może skłonić kilkoro Europejczyków do zapuszczenia się wgłąb Australii, gdzie w zasadzie oprócz bezkresnych pustych przestrzeni nic ciekawego nie ma. My wiemy dziś, że można tam znaleźć wiele, pod warunkiem, że się specjalnie nie szuka, że się bez jakichkolwiek uprzedzeń przyjmuje nowo poznawaną rzeczywistość taką jaka ona jest i zaczyna nią żyć. To nas zmienia. To nas wzmacnia. I to nas wzbogaca.

In the middle of nowhere

W sobotę opuściliśmy nasz historyczny zabytek dość wcześnie rano, czując że kolejny dzień szykuje kolejne niespodzianki, których nie można przegapić. Ruszyliśmy w stronę miejscowości o uroczej nazwie Cunnamulla, gdyż to właśnie w jej okolicach znajdowała się farma, na której mieliśmy spędzić cały dzień, smakując życie prawdziwych mieszkańców outbacku.

Cunnamulla fella

Po drodze do Cunnamulla (jakieś 200km) mijaliśmy już tylko pojedyncze, niezbyt piękne zabudowania, najczęściej będące częścią farm. Samo miasteczko wydało nam się dużo sympatyczniejsze i bardziej zadbane od Charleville, w którym domy przypominały bardziej kartonowe, odrapane z farby baraki. Bez trudu odnaleźliśmy pomnik ze słynnym lokalnym bohaterem "Cunnamulla fella". Kim jest Cunnamulla fella? To pytanie dręczyło wielu, tym bardziej, że outback obiegła poświęcona specjalnie tej postaci piosenka, często śpiewana na lokalnych imprezach. Otóż ów "fella' to młody outbackowy włóczęga, którego uwieczniono siedzącego na swagu (specyficzny outbackowy śpiwór), by oddać specyfikę tej części Australii i ludzi ją przemierzających. Ot co! Nam najbardziej atrakcyjne wydało się samo określenie, które wielokrotnie powtarzaliśmy, chcąc okazać tubylcom szacunek do ich tradycji.

Pierwsza niespodzianka w punkcie informacji turystycznej - nasz Willi, gospodarz farmy, do której zmierzaliśmy, uśmiechał się do nas ze zdjęcia reklamującego jego dobytek. Już go polubiliśmy.

Zatem w drogę, zostało jakieś kilkadziesiąt kilometrów lub jak w ulotce napisano "3 grids" (gridy to płoty bez płotu, czyli podłużne pręty umieszczone w ziemi, zapobiegające przechodzeniu zwierząt na drugą stronę), no więc zostało 3 gridy nieutwardzonej drogi czerwonej jak cegła i pobocza, na którym wypatrywaliśmy tabliczki z napisem "Charlotte Plains" (nazwa farmy). Tabliczkę trudno było dostrzec, za to w jednej z przydrożnych zatoczek czekała kolejna niespodzianka - Uluru :-). W co bardziej zarośniętych miejscach można też było zauważyć spacerujące emu, no i oczywiście wesołe kangurki, które jednak nie dały się sfotografować podczas porannego joggingu.

Podziwianiu roślinności nie było końca. Współczujemy kierowcy, który co chwila musiał zatrzymywać się na żądanie załogi, a to by podziwiać kolejny kaktus, a to zieloną trawkę... aż w końcu dojechaliśmy do bram farmy. Charlotte Plains

Baza gospodarzy znajdowała się daleko za bramą. Farma była typowym outbackowym gospodarstwem oferującym 27 tysięcy ha ziemi porośniętej oryginalną australijską roślinnością, z przenikającymi gdzieniegdzie pomiędzy drzewami stadkami bydła tudzież owiec. Życie zwierząt hodowlanych na takiej farmie to prawdziwa, ograniczona jedynie gridami, przyjemność. Ulubionych przysmaków wszędzie wkoło jest pełno, zwierzęta chodzą "samopas" i w zasadzie przez długi czas nikt nad nimi nie panuje. Gospodarze mają jednie problem w momencie, gdy zechcą zebrać z tych niekończących się hektarów swój dobytek - nieźle się muszą wtedy naszukać, ale i na to są sposoby.

Jednym z głównych budynków na farmie był drewniany queenslander, w którym początkowo chcieliśmy nocować, ale było to niemożliwe ze względu na remont. Poza nim jeszcze dom gospodarzy, strzyżalnia owiec, sypialnia dla strzygących i ... na tym koniec, a raczej początek, bo dopiero wraz z przyrodą rozpoczynało się tu prawdziwe outbackowe życie.

Na farmie przywitała nas Mary - koleżanka Robyn (nieobecnej gospodyni farmy) ze szkolnych lat, która przyjechała tu z Brisbane w odwiedziny na kilka dni i została na kilka miesięcy. Dziś nie wydaje nam się to już dziwne. Byliśmy pełni uznania dla niezmąconego spokoju i opanowania Mary, która nawet skacząc całkiem nowym Fordem po suchych ziemistych wybojach nie dała się wyprowadzić z równowagi i kontynuowała swoją opowieść o farmie.

Nasze kolejne miejsce noclegowe było równie atrakcyjne jak to pierwsze, choć w zupełnie innym stylu. Na codzień w sezonie mieszkają tu "shearers", czyli strzygący owce, dlatego ściany zdobiły historyczne zdjęcia tematyczne, tabliczki z zasadami, jakie w różnych miejscach należy przestrzegac i chusty z outbackowymi przepisami. Budynki miały wspólną łazienkę, kuchnię i taras, a obok każdych drzwi stało krzesełko i doniczka- popielniczka. Takich luksusów po barakach dla strzygących owce się nie spodziewaliśmy. Z przyjemnością zjedliśmy tu szybki lunch - zupę dyniową podróżująca z nami jeszcze z Brisbane w butelce po 2 litrowym soku.Guma na dobry początek

Jedziemy zwiedzać farmę. Początek niezbyt fortunny - guma - przyjęta przez Mary ze stoickim spokojem, tym bardziej, że akurat napatoczył się pomieszkujący na farmie Navil - złota rączka, mistrz od wszystkiego, niegdyś "rodeo-rider", a teraz to i dom zbuduje, i samochód naprawi, i wymieni koło na zapasowe :-). Zasadniczo limit osób zamieszkujących farmę (nie licząc nas, oczywiście) skończył się wraz z prezentacją Navila. Świadomość, że jest się jedną z kilku osób na tak wielkim obszarze daje niesamowite poczucie wolności.

W trakcie zmiany koła obejrzeliśmy naprawdę wiekową zabytkową drewnianą halę, w której wpędza się w stresy biedne owieczki. Dowiedzieliśmy się, że im bardziej karbowane są włókna wełny, tym jest ona lepsza.

Leśne spa

Kto by przypuszczał, że w miejscu, gdzie ptaki zawracają, a diabeł mówi dobranoc, natura uraczy nas taką przyjemnością! W środku zimy, w środku lasu, w pośpiechu zrzucaliśmy z siebie kolejne warstwy odzieży, by zażyć kąpieli w wodzie z Artezyjskiej studni, której minerały pokrywały białą warstwą przybrzeżną czerwoną plażę, a i na naszych ciałach pozostały co najmniej do następnego mycia. Było grząsko, na dnie nieco zielono, dookoła pachniało ugotowanymi jajkami, ale przede wszystkim było niesamowicie ciepło. Aby się nie poparzyć, musieliśmy odejść spory kawałek od głównego bajorka, nad którym od gorąca aż unosiła się para. Całe miejsce w blasku południowego słońca wyglądało po prostu bajecznie. Nic, tylko usiąść i malować.

Obok tej oryginalnej łaźni pomyślano także o wychodku-przebieralni. Mając w pamięci nasze obserwacje z tego typu infrastruktury w Polsce, nie mogliśmy się nadziwić, że w tak dzikim, rzadko odwiedzanym miejscu, można liczyć nawet na nie byle jakiej jakości papier toaletowy. Nie mówiąc już o umileniu kilkuminutowego zazwyczaj pobytu opisem typowego outbackowego wychodka zawieszonym na drzwiach. Cóż, historia i tradycja to nie tylko wielkie wydarzenia, wielkie postacie i wielkie budowle...

Mały wielki człowiek

Willi. Początkowo wzięliśmy go za Aborygena - łudząco podobny wygląd - ale później okazało się, że ten drobnej postury wciąż czymś zajęty człowieczek urodził się na Wyspie Bożego Narodzenia, wychowywał się częściowo w Singapurze, po czym jeździł po świecie pracując jako szef kuchni, by w końcu wylądować w australijskim outbacku. Historia Williego to temat na książkę, książkę o szczęśliwym człowieku, którego domem jest zbudowany samodzielnie, więc dostosowany do potrzeb wóz, który za wiele nie posiada prócz niezbędnego do podróżowania wozem ekwipunku, którego najbliższą rodziną są wielbłądy i który dokonał rzeczy niemożliwych, udając się wozem na pustynię Simpson Desert (grubo ponad 1000 km), by ratować życie wielbłądom zabijanym z powodu zbyt licznej populacji. Przemierzając drogi i autostrady, Willi prowadził jednorazowo 180 sztuk wielbłądów z pustyni na farmę, z czego większość musiał po drodze sprzedać, by pokryć koszty całej wyprawy. Najważniejsze jednak, że zwierzęta żyją. Te, które zostały na farmie, mają dziś swoje imiona (pamięta je i rozpoznaje chyba tylko Willi), mają też swoje historie, charaktery, kaprysy, i przede wszystkim doskonały kontakt z Willim, którego mowę rozumieją bez problemu. Willi o perypetiach wielbłądów może opowiadać godzinami. Usłyszeliśmy więc historię o próbie wyeliminowania Williego jako przewodnika stada przez jednego z buhajów, o zbrodni, jaką na małym, nieco faworyzowanym wielbłądziku popełnił zazdrosny kolega-wielbłąd, i o tym w jaki sposób zbiera się wielbłądy z powrotem do kupy po tym jak nasycą się już wolnością, biegając swobodnie po całej farmie. Sprawa jest zasadniczo bardzo prosta - należy jeździć, najlepiej motorem, po całym obszarze, a po natknięciu się na wielbłąda należy powiedzieć mu: "Idź do domu". Oczywiście, metoda ta skuteczna jest jedynie w wydaniu Williego.
Tak więc Willi, choć w wielkim świecie nieznany, jest takim lokalnym bohaterem - pisały o nim nawet gazety, a policjanci do dziś dostarczają mu darmową obstawę przy kolejnych wyprawach na pustynię.

Baza Williego i wielbłądów.Aby dostać się do środka, trzeba było przekonać buziakiem strażnika :-).

Jaskółcze gniazda pod jednym z dachów w bazie Williego.

Watch the tree!

Jak tylko zegar wybił godzinę, zapakowaliśmy się wszyscy na wóz i ruszyliśmy na popołudniową przejażdżkę przez las.

Dla wielbłądów to też była niesamowita frajda. W zaprzęgu były jedynie dwa, ale cała reszta ruszyła gęsiego w ślad za wozem, by po drodze odstawiać sceny zazdrości. Gdy te urządzały sobie wyścigi na skróty po rozrytej suchej ziemi, my trzymaliśmy się, by nie wypaść z wozu, słysząc co chwila ostrzeżenia Williego: "Watch the tree!"Wóz Williego wyposażony jest m.in. w radio, świetlówkę, lusterko wsteczne, żaluzje okienne i mnóstwo schowków z drinkami oraz całą infrastrukturą potrzebną do tego, żeby podróż była prawdziwą przyjemnością.

Jednym ze strategicznych urządzeń na pokładzie był specjalny telefon komórkowy gwarantujący zasięg w każdym miejscu. Jazda przez pustynię to nie żarty.

Jeden z ładniejszych portretów naszego bohatera.

Postój na trasie, przy Łaźni Artezyjskiej raz jeszcze. Przerwa na kawę dla wielbłądów i na placki z patelni mistrza kuchni dla nas. A do tego wszystkiego tradycyjnie przyrządzana na ognisku (z wody, w której całkiem niedawno moczyliśmy nasze zziębnięte ciała), w specjalnym garnuszku, ze specyficznym rozmachem, outbackowa herbata "billy tea".

W tym latającym wiaderku jest właśnie nasza herbata.

Niektóre wielbłądy postanowiły przyłączyć sie do kolacji. Okazało się, że placki Williego to ich ulubiony przysmak.

Ten chyba mnie polubił.

Romans w świetle zachodzącego słońca jest rzeczą jak najbardziej właściwą.

Z ciepłego źródełka skorzystali też i nasi towarzysze.

Jeszcze rzut okiem na tryskający prysznic w blaskach słońca i wracamy.

Jedna strona wozu....
...i druga strona wozu (ja i Mary).

Po powrocie okazało się, że placki były zaledwie wstępem do kolacji, bo właściwy posiłek dopiero miał nastąpić. Grzejąc się przy ognisku na ławeczkach wystruganych świeżo przez Navila, obserwowaliśmy wraz z wielbłądami mistrza kuchni w akcji i rozkoszowaliśmy się wyśmienitym swojskim jedzeniem. Pierwsze danie: zupa kartoflana z boczkiem (wszyscy poprosiliśmy o dokładkę), drugie danie: ryż z warzywami oraz beaf strogonov, a na deser pudding przygotowany przez Mary. Niesamowicie smakuje jedzenie prosto z ogniska!

Próbowaliśmy też poznać bliżej Navila. Efekty nie były złe. Choć mogły być lepsze, gdyby nie jego outbackowy akcent, który sprawił, że po zadaniu jakiegokolwiek pytania zapadała głęboka cisza, po czym któreś z nas po chwili namysłu (w tym czasie nad głową aż się iskrzyło od stykających się synaps, a może to były iskry z ogniska?), więc któreś z nas w końcu ośmielało się udzielić odpowiedzi, na co pozostali spoglądali z uznaniem, po czym z kolei zapadała głęboka cisza po stronie Navila. Niezależnie od braku związków pomiędzy pytaniami i odpowiedziami, dowiedzieliśmy się o sobie wielu rzeczy.Tę noc łatwo było nie przespać od nadmiaru wrażeń. Jak się okazało w australijskim pustkowiu określanym jako "in the middle of nowhere", spotkaliśmy ludzi, których ze świeczką można szukać w tłumach przemierzających wielkie miasta. Ludzi prostych, szczęśliwych i dobrych. Wobec pełni życia i wartości czynów tych zwykłych ludzi z outbacku, nasze życie wydało się nagle tak małe i nieznaczące... C.d.n.